Tłumaczenia przysięgłe

Jedną z możliwych ścieżek rozwoju zawodowego tłumacza jest zdobycie uprawnień do wykonywania tłumaczeń przysięgłych. Nie jest to droga łatwa, wymaga świetnej znajomości języka, technik tłumaczenia oraz wiedzy na temat realiów społecznych, gospodarczych i prawnych. Wszystko to sprawdzane jest w trakcie egzaminu państwowego, który dla wielu okazuje się nie do przejścia. Warto jednak podjąć stosowny wysiłek – funkcja tłumacza przysięgłego jest bardzo prestiżowa, jest to wszak jeden z zawodów użyteczności publicznej.

Kwestię związane z tłumaczeniami przysięgłymi reguluje Ustawa z dnia 25 listopada 2004 roku (dostępna między innymi na stronie WWW: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20042732702). Określa ona, w jaki sposób można nabyć prawo do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego, w jakich okolicznościach można je utracić, ponadto wyjaśnia zasady wykonywania zawodu. Kwestie związane z wynagrodzeniem tłumaczy przysięgłych rozstrzyga odrębne rozporządzenie ministra sprawiedliwości.

Kto może zostać tłumaczem przysięgłym?
Zgodnie z ustawą tłumaczem może zostać osoba fizyczna, która posiada obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, EFTY, sygnatariuszy umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej albo innego państwa (na zasadzie wzajemności). Ponadto osoba taka nie może być karana za przestępstwo umyślne, skarbowe albo nieumyślne przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu obrotu gospodarczego. Tłumacz przysięgły musi mieć ukończone studia wyższe, a także – co oczywiste – znać język polski.

Jak zostać tłumaczem przysięgłym?
Warunkiem otrzymania prawa do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego jest zdanie egzaminu z umiejętności tłumaczenia z języka polskiego na język obcy i z języka obcego na język polski (więcej informacji o egzaminie znajdą Państwo w jutrzejszym wpisie). Po pomyślnym przejściu egzaminu pisemnego i ustnego otrzymuje się świadectwo wydawane przez ministra sprawiedliwości. Następnie osoba ubiegająca się o możliwość wykonywania tego zawodu składa ślubowanie i zostaje wpisana na listę tłumaczy przysięgłych.

Uprawnienia i obowiązki tłumacza przysięgłego
Do obowiązków tłumacza przysięgłego należy
– sporządzanie i uwierzytelnianie tłumaczeń z języka polskiego i na język polski,
– sprawdzanie i poświadczanie tekstów przetłumaczonych przez inne osoby,
– przygotowywania i poświadczanie odpisów dokumentów w języku obcym,
– przeprowadzanie tłumaczeń ustnych.

Każdy tłumacz przysięgły ma obowiązek prowadzić repertorium, w którym odnotowuje wykonane czynności. W rejestrze tym zapisuje się datę przyjęcia zlecenia i jego wykonania, dane zleceniodawcy, opis tłumaczonego dokumentu, informacje o języku tłumaczenia, liczbie stron i sporządzonych egzemplarzy, wysokość wynagrodzenia, ewentualne informacje o odmowie wykonania tłumaczenia, a w przypadku tłumaczeń ustnych – datę, miejsce, zakres i czas trwania tłumaczenia.

Wiarygodność tłumaczenia poświadcza specjalna pieczęć, w której otoku znajduje się imię i nazwisko tłumacza, a w środku wskazany jest język. Pieczęć zamawiana jest (na koszt tłumacza przysięgłego) przez ministra sprawiedliwości w Mennicy Państwowej.

Tłumacz przysięgły jest zobowiązany do starannego wykonywania powierzonych mu zadań, do bezstronności i zachowania tajemnicy, a także – doskonalenia kwalifikacji zawodowych.